توضیحات محصول

مطالعات طرح کالبدی منطقه ای زاگرس

 

شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران در سيزدهمين جلسه سال جاري در تـاريخ 21 /9 /1384 طـرح كالبـدي منطقـه زاگـرس را پيـرومباحث جلسات قبل و صورتجلسه مورخ 8 /8 /1384 كميته فني (پيوست3) مورد بررسي نهايي قرار داد و مقرر نمود:

1- در بخش الف- كليات طرح، نظرات كميته فني توسط دبيرخانه شوراي عالي بررسي و در مورد ساير طـرح هـا ي منطقـه اي در دست تهيه و پيش بيني مناطقي كه مطالعات آن آغاز نشده است را به شورا جهت تصميم گيري نهايي ارائه نمايد

2- درخصوص بخش بند 5 صورتجلسه كميته فني، اين بند حذف و بند 2 صورتجلسه بدين ترتيب اصلاح مصوب گرديد:
سطح بندي مراكز منطقه براساس شاخص هاي مطالعه براي افق طرح بدون منطقه بندي خـدماتي پيشـنهادي كـه بـه منظـور توزيـع عادلانه خدمات در سطح منطقه انجام مي شود، امكان پذير نمي باشد. لذا بررسي هاي عملي براسـاس شـاخص هـاي محيطـي، اقتصـادي واجتماعي- فرهنگي را تأكيد نموده و لازم مي داند مهندسين مشاور مطالعات مجدددي در اين خصوص انجام دهد.

پيوست 1- متن نظريه عمومي كميته فني:
طرح كالبدي منطقه زاگرس شامل استانهاي ايلام، كردستان، همدان، لرستان و كرمانشاه به عنوان دومين طرح كالبدي منطقه اي از سري مناطق دهگانه، پـس ازارائه به استان هاي مذكور و طرح در شوراي عالي طي 12 جلسه در كميته فني شوراي عالي با حضور نمايندگان آن استان ها بررسي و به ترتيب زير جمع بنـدي شده و به شوراي عالي ارائه مي گردد:

الف - كليات

1- نظر به تهيه طرح آمايش سرزمين و تصويب ضوابط آن در هيأت دولت و تأثير عميق مباحث جمعيت و فعاليت در سياست ها و راهبردهاي توسـعه و عمران ضروري است طرح كالبدي منطقه اي نتايج و ضوابط طرح آمايش سرزمين را رعايت نمايد.

2- با عنايت به عدم تحقق موضوع بند يك- الف طرح كالبدي آذربايجان، ضمن تأكيد بر ضرورت تدوين شـرح خـدمات همسـان طـرح هـاي كالبـدي منطقه اي و تسريع در انجام آن، ضروري است كه بررسي و تصويب ساير طرح هاي كالبدي منطقه اي به تهيه و تصويب شرح خدمات همسان موكـول گردد.

3- با توجه به طولاني شدن دوره تهيه و بررسي و تصويب طرح هاي توسعه و عمران به ويژه در طرح هاي كالبدي منطقه اي پيشنهاد مي گردد شوراي عالي شهرسازي نسبت به تعيين دوره زماني تهيه و تصويب طرح ها (حداكثر سه سال) تأكيد نموده طرح هايي كه بيش از دوره زماني فوق به شـوراي عـالي و كميته فني ارائه ميشود ملزم به هنگام نمودن آمار و اطلاعات طرح خواهند بود.

4- با توجه به اهميت اين گونه طرح ها به عنوان سند بالادست طرح هاي توسعه و عمران پيشنهاد مي گردد مطالعات هر استان در هنگام تهيـه طـرح درطي نشست هاي منطقه اي و استاني بررسي و جهت ادامه بررسي توسط كميته فني و تصويب شوراي عالي ارائه گردد.

5- طرح كالبدي منطقه اي با توجه به اهداف سه گانه مصوب و وظايف وزارت مسكن و شهرسازي در زمينـه هـاي زيـر از سـوي دسـتگاههـاي ذيـربط،طرح هاي ناحيه اي و محلي به عنوان سند بالادست مورد توجه قرار گيرند:
الف- گسترش آينده شهرهاي موجود به صورت پيوسته و گسسته
ب- ضرورت ايجاد، آستانه جمعيتي و مكان يابي شهرهاي جديد
ج- محدوده و مراكز نواحي برنامه ريزي كالبدي
د- شبكه سكونت گاه هاي شهري و تخصيص خدمات به شهرها
هـ- تعيين چارچوب مقررات ساخت و ساز در كاربري هاي مجاز
تبصره: تغيير اساسي نتايج مطالعات طرح كالبدي در موارد فوق در طرح هاي پايين دست مغايرت اساسي محسوب شده و مستلزم بررسي و تصويب در شوراي عالي مي باشد. دستورالعمل مغايرت هاي اساسي موضوع فوق به تصويب شوراي عالي خواهد رسيد.

6- با توجه به آنكه مقياس نقشه هاي طرح هاي كالبدي منطقه اي 250000 :1 بوده و مقياس مذكور از حيث كارشناسي كفايت از تعيـين جهـات توسـعه شهري نمي كند لذا پيشنهاد مي شود اين بند از شرح خدمات تهيه طرح هاي كالبدي حذف و تعيين شاخص هاي توسعه جايگزين آن گردد.

7- با توجه به خلأ مديريتي موجود درخصوص اجراي طرح هاي توسعه و عمران منطقه اي، كميته فني پيشنهاد مي نمايد كه شوراي عالي بر تسـريع تهيـه آيين نامه اجرايي موضوع ماده 77 قانون برنامه چهارم مبني بر ايجاد نهادهاي هماهنگ كننده و تعيين وظايف آن ها در سطح فرا اسـتاني و پـيش بينـي نهادهاي مديريتي در سطوح منطقه اي و ناحيه اي تأكيد نمايد.

ب - طرح كالبدي منطقه زاگرس

1- منطقه زاگرس بنابر نظرخواهي از استان ها به 15 ناحيه برنامه ريزي به شرح جدول زير و نقشه شهرها (پيوست) تقسيم شـده اسـت. لازم بـه ذكـراست براساس مصوبات طرح كالبدي ملي منطقه مذكور شامل 12 ناحيه مي گرديد لكن صرفاً برمبناي نظرات ابراز شده از سوي اسـتان هـاي ذينفـع وديگر مراجع محلي تعداد نواحي به 15 ناحيه افزايش يافته است.

مركز ناحيه	شهرستان	ناحيه	استان
ايلام	ايلام، ايـوان، مهـران، دره شـهر، شـيروان وچرداول	ايلام	ايلام
دهلران	دهلران، آبدانان	دهلران
سنندج	ســنندج، كاميــاران، ديوانــدره، مريــوان وسروآباد	سنندج	كردستان

 

سقز	سقز و بانه	سقز
بيجار	بيجار و قروه	بيجار
كرمانشاه	كرمانشاه، سنقر، صحنه، هرسين و كنگاور	كرمانشاه	كرمانشاه
اسلام آباد غرب	اسلام آباد غرب، گيلان غرب، سرپل ذهاب، قصرشيرين	اسلام آباد غرب
پاوه	پاوه، جوانرود، ثلاث باباجاني	پاوه
خرم آباد	خرم آباد، دلفان، سلسله	خرم آباد	لرستان
پل دختر	كوهدشت، پل دختر	پل دختر
بروجرد	بروجرد، دورود	بروجرد
اليگودرز	اليگودرز- ازنا	اليگودرز
كبودرآهنگ	كبودرآهنگ، رزن	كبودرآهنگ	همدان
همدان	همدان، بهار، اسدآباد	همدان
ملاير	ملاير، نهاوند، تويسركان	ملاير

 

2- سطح بندي مراكز منطقه براي افق طرح بدون سطح بندي خدماتي پيشنهادي كه به منظور توزيع عادلانـه خـدمات در سـطح منطقـه ايجـاد مـي شـود،امكان پذير نمي باشد. لذا بررسي هاي علمي براساس شاخص هاي محيطي، اقتصادي و اجتماعي- فرهنگي را تأكيد نموده و لازم مي داند مهندسين مشاور مطالعات مجددي در اين خصوص انجام دهد.

3- شبكه سكونت گاه هاي شهري طبق مفاد هدف دوم طرح به معني اندازه شهرها، چگونگي استقرار و سلسله مراتب ميان شهرهـا... مـي باشـد كـه بـاتوجه به روابط عملكردي سلسله مراتبي آن ها صورت مي پذيرد. حال آنكه مشاور در اين چارچوب صرفاً به ارائـه طبقـات شـهري براسـاس طيـف جمعيتي بسنده كرده است. لذا پيشنهاد مي گردد براساس معيارهاي علمي، رتبه، اندازه شهرها تعيين و جايگزين طبقات شهري شود.

4- در طرح، ايجاد شهر جديد پيشنهاد نشده است كه مورد تأييد اين كميته نيز ميباشد. ليكن درخصوص نحوه تعيين نقاط روستايي كه به شـهر تبـديل مي گردند، ضوابط قانوني موجود (قانون تعاريف و تقسيمات كشوري) ملاك عمل قرار نگرفته است، صرفاً مطالعات جمعيتي (آسـتانه 5 هـزار نفـر) ملاك عمل قرار گرفته است. لذا پيشنهاد مي گردد مشاور براساس ضوابط فوق ليست نقاط شهري آتي را تهيه و ارائه نمايد.

5- در طرح پيشنهادي مشاور براي شهر كرمانشاه عملكردي همسان شهر همدان و صرفاً در حد منطقه اي ديده شده است كه ايـن بـا بنـد 2 مـاده يـك ضوابط ملي آمايش سرزمين (مصوبه مورخ 6 /8 /1383 هيأت محترم وزيران) كه براي شهر كرمانشاه نقش عملكرد فراملي تعيين نموده مغايرت دارد.

6- براساس راهبردهاي آمايش سرزمين ايجاد شبكه اي سازمان يافته (از شهرهاي بزرگ و متوسط در كشـور و تجهيـز آنهـا در منطقـه مـلاك بـوده است) بر اين اساس هدايت جمعيت منطقه غرب كشور به سوي خرم آباد و افزايش جمعيت شهر مذكور به جمعيتي بين 500 هزار تـا يـك ميليـون نفر پيش بيني شده است. البته براساس رشد طبيعي جمعيت در افق 1400، جمعيتي بين 250 هزار تا 500 هـزار نفـر خواهـد داشـت. لكـن در طـرح كالبدي منطقه، اين نقش و عملكرد را براي خرم آباد درنظر نگرفته اند.

7- مهندسين مشاور به جاي ارائه چارچوب كلي مقررات براي ساخت و ساز در كاربري هاي مجاز زمين (موضوع هدف سوم طرح) ضوابط و مقررات قانوني موجود (زمان تهيه طرح و بعضاً قديمي منسوخ شده) را كه ناظر به انجام همه فعاليت ها مي باشد جمع آوري نموده است و چـارچوب ضـوابط فني مشخصي نيز براي ساخت و ساز اعلام نكرده است. لذا پيشنهاد مي نمايد براساس قوانين و مقررات موجـود، چـارچوب كلـي سـاخت و سـاز درعرصه هاي سكونت گاهي ارائه شود تا راهنماي عمل طرح هاي پايين دست و مراجع تصميم گير قرار گيرد.

8- مطالعات طرح بايد در مرحله شناخت وضع موجود بسيار كلي و كيفي ارائه شوند و سهم عمده مطالب و محتـوي طـرح بـه ارائـه راه حـل هـاي درراستاي حل مسايل و دستيابي به اهداف طرح نگارش گردد حال آنكه مطالعات بسيار گسترده و وسيع صورت گرفته اما تحليل و جمع بندي از آن هـابه درستي صورت نگرفته است.

9- ورود طرح به مباحث غيرضروري بخشي كه بعضاً با توجه به اطلاعات در دسترس و در مقياس تفصيلي ارائه شده، انطباقي با اهداف راهبردي طرح ندارد. آينده نگري توسعه صنعتي، آينده نگري فعاليت ها و زمين صنعتي مورد نياز، استقرار خدمات روستايي و سلسـله مراتـب آن و... از جملـه ايـن موارد مي باشد.

10- با توجه به طولاني شدن فرآيند تهيه طرح، بسياري از اطلاعات و اسناد جديد مربوط به بخش هاي مختلف كشاورزي، راه، صنايع، منابع آب و ... كـه اثرات قابل توجهي در نتايج طرح مي گذراند، اعمال نشده است. لازم است آخرين اطلاعات از دستگاه ها اخذ و در طرح اعمـال شـود. بـراي مثـال درمورد كشاورزي لازم است نتايج مطالعات جامع توسعه كشاورزي استان ها و دشت هاي منطقه، طـرح جـامع توسـعه شـيلات، طـرح احيـا و توسـعه كشاورزي در يك ميليون هكتار از اراضي منطقه، طرح توسعه باغداري، طرح هاي توسعه دامداري، طـرح هـا و نقشـه هـاي مربـوط بـه حفاظـت و بهره برداري از جنگل ها و مراتع، طرح هاي آبخيزداري و در بخش منابع آب طرح استفاده از آب هاي مرزي (طرح سيروان)، در بخـش صـنايع برنامـه ايجاد شهرك هاي صنعتي و در بخش ميراث فرهنگي و گردشگري طرح جامع گردشگري و ... اعمال شود.

11- منطقه زاگرس به لحاظ وجود جاذبه هاي متعدد تاريخي، فرهنگي و طبيعي مانند هگمتانه، غار علـي صـدر، گنجنامـه و... در اسـتان همـدان، طـاقبستان، بيستون و ... در كرمانشاه، قلعه فلك الافلاك، پل هاي تاريخي و ... در استان لرستان، آثار ارزشمند تاريخي در استان هـاي ايـلام و كردسـتان و همچنين بهره گيري از مناظر و مزاياي بي بديل طبيعي كه فرصتها و چشم انـداز مناسـبي را در توسـعه گردشـگري منطقـه زاگـرس و كشـور مهيـا مي سازد، از اهميت و جايگاه ويژه اي برخوردار است و لكن اين مهم بـا حفـظ منـابع تـاريخي و طبيعـي در چـارچوب قـوانين ميـراث فرهنگـي وگردشگري و برنامه ريزي درست است و مناسب محقق خواهد شد كه مشاور طرح منطقه اي بايد با محور قرار دادن اهداف فوق و نگرش بـه طـرح جامع گردشگري راهبردهاي توسعه در اين زمينه را بـراي منطقـه ارائـه نمـوده كـه در آينـده يكـي از محورهـاي توسـعه منطقـه مـورد توجـه وبرنامه ريزي قرار گيرد.

12 - پيرو بند يك مصوبه مورخ 6 /8 /1383 هيأت محترم وزيران در زمينه ضوابط ملي آمايش سرزمين مبني بر الزام رعايت ملاحظات دفـاع ي- امنيتـي دركليه برنامه ها و فعاليت هاي كشور، طرح هاي كالبدي ملي و منطقه اي نيز از اين امر مستثني نبوده و مي بايست از سوي مشاوران تهيه كننده اين گونـه طرح ها و با همكاري وزارت دفاع اين مهم محقق گردد كه در طرح كالبدي منطقه زاگرس خلأ آن محسوس بوده و مشـاور مـي بايسـت نسـبت بـه انجام آن اهتمام نمايد.

 

در این فایل گزارش‌های مطالعاتی طرح کالبدی منطقه زاگرس که توسط وزارت مسکن و شهرسازی منتشر شده است ارائه می گردد. 

عناوین گزارش ها :

    جمعیت- جلد دوم- وضعیت تحولات جمعیتی(بررسیوامل موثر بر رفتار و متغیرهای جمعیت)
    چشم انداز اقتصادی- جلد چهارم- حساب های منطقه‌ای استان های منطقه زاگرس( استان‌های کردستان، لرستان، همدان، کرمانشاه و ایلام)
    چشم انداز اقتصادی- جلد دوم-بررسی تحولات نیروی کار، اشتغال و بیکاری( استان‌های کردستان، لرستان، همدان، کرمانشاه و ایلام)
    ژئوتکنیک، آب‌های زیرزمینی و ژئوتکنیک لرزه‌ای- جلد سوم- بررسی هیدرولوژی(زمین-آب‌شناسی)
    محیط زیست-جلد اول- حفاظت محیط طبیعی
    منابع آب- جلد اول- آب مصرفی
    منابع آب- جلد دوم- منابع و مصارف آب سطحی
    منابع آب- جلد سوم- منابع و مصارف ابهای زیرزمینی
    میراث فرهنگی و گردشگری
    نابرابری‌ها و محرومیت زدایی- رده بندی شهرستانی بر حسب توسعه و محرومیت
    نظام شهرها و خدمات- جلد دوم- حوزه نفوذ شهرها
    برایند مطالعات- جلد سوم
    پیوست 1-الف- شبکه روستایی منطقه زاگرس – شاخص مرکزیت آبادی‌های استان های کردستان و کرمانشاه- جلد اول
    پیوست 2- شبکه روستایی منطقه زاگرس- استان کردستان- جلد سوم
    پیوست 3- شبکه روستایی منطقه زاگرس – شاخص مرکزیت آبادی‌های استان های کرمانشاه و ایلام- جلد چهارم
    اقلیم، سکونت، آسایش- جدول ها و نمودارهای پیوست

 

سال تهیه طرح: 1380

نوع فایل: pdf

 حجم فایل:  175 مگابایت